Քիմիա

1.Ինչպիսի՞ն են լինում նյութերն ըստ որակական բաղադրության:

  1. Ո՞ր նյութերն են կոչվում` ա) պարզ, բ) բարդ:
  2. Ինչպիսի՞ պարզ նյութեր են առաջացնում ա) մետաղական, բ) ոչ մետաղական քիմիական տարրերը:
  3. Ընտրի՛ր այն շարքը, որը ներառում է՝ ա) միայն մետաղական,
    բ) միայն ոչ մետաղական պարզ նյութ առաջացնող քիմիական
    տարրերի նշաններ.
    1) S, N, O, P.
    2) S, N, O, Fe.
    3) Cl, Mg, C, Na.
    4) AI, K, Zn, Ca:

    S, N, O, P. — ոչ մետաղական
    AI, K, Zn, Ca — մետաղական

  4. Քանի՞ քիմիական տարրերի ատոմներ են ներառված N, O, PH, PO
    HS բանաձևերում:
  5. Կազմի՛ր հետևյալ բաղադրությունն ունեցող նյութերի քիմիական բանաձևերը և դասակարգի՛ր (պարզ կամ բարդ).
    ա) ազոտի մեկ ատոմ, թթվածնի երկու ատոմ.
    բ) բրոմի երկու ատոմ.
    գ) քլորի երկու ատոմ և թթվածնի երեք ատոմ.
    դ) ջրածնի երկու ատոմ և ծծմբի մեկ ատոմ.
    ե) ածխածնի մեկ ատոմ և ջրածնի չորս ատոմ.
    զ) ֆոսֆորի չորս ատոմ:
  6. Հետևյալ բանաձևն ունեցող նյութերի յուրաքանչյուր շարքում գտի՛ր «ավելորդը»: Պատասխանդ հիմնավորի՛ր.
    w) Au, C, N, F. Au որոհետև բորլրը ոչ մետաղ են իսկայս տարրը մետաղ
    P) SO, CI₂, NO, CO. CI₂ ավելորդ է որոհետև բաղյացաց է երկու տարրից
    q) Fe, Zn, S, Cu. S որոհոտև ոչ մետաղ է
    η) ΑΙ, Ο, HCI, P ΑΙ ավելորդ է որոհետև մետաղ է

Շփման ուժ 2

1․ Ի՛նչ տեսակի շփման ուժ է առաջնում ա/ քայլելիս; բ/ փայտի կտորը գետնից

վերցնելիս; գ/ սահնակով սարից սահելիս; դ/ անիվը գետնին գլորելիս;

  1. Բլուրից դահուկներով իջնելիս ո՞ր դեպքում եք ավելի հեռու սահում՝ երբ բլուրի ձյունը լավ է «հարթեցված, ամրացված, կպցրած է բլուրին», թե՞ երբ այն ծածկված է

նոր տեղացած չամրացված ձյունով: Ինչո՞ւ։

Հարթեցված ձյան վրա սահքի շփման ուժը ավելի փոքր է և ավելի հարմար, ի տարբերություն անհարթի։

3․ Լեռան վրայից դահուկներով ցած իջնելուց հետո ո՞ր դեպքում ավելի արագ կանգ կառնի լեռնադահուկորդը՝ անցնելով փափուկ ձյան միջով, թե սառցապատ, ռցակալած ճանապարհով:

Փափուկ ձյունի միջով։

4․ Եթե պտուտակին օճառ քսենք, այն ավելի հեշտությամբ կարելի է մտցնել, պտուտակել փայտի մեջ։ Ինչո՞ւ։

Օճառը հարթեցնում է պտուտակի մակերևույթը և դրա միջոցով շփմանուժը փոքրանում է։

5․ Որտե՞ղ է գետի հոսքն ավելի արագ՝ մակերևութի՞ն, թե՞ հատակին: Գետի ափամերձ վայրերում, թե՞ մեջտեղում։ Բացատրություն տվեք։

6․ Սեղանի վրա հորիզոնական ուղղությամբ 10Ն ուժ ազդելիս այն տեղից չի շարժվում։ Որքա”ն է այդ դեպքում սեղանի և հատակի միջև շփման ուժը։ 10Ն։

7․ Ինչու կավիճը գրատախտակին հետք է թողնում։

Քանի որ կավիճը փխրուն է, իսկ մենք գրելուց այն սեղմում ենք այդ կավիճի փոքրիկ մասնիկները փշրվում են և հետքեր թողում գրատախտակի վրա ։

8, Ի”նչ ամենափոքր ուժ պետք է գործադրել 1կգ զանգվածով փայտե չորսուն հորիզոնական սեղանի վրայով շարժելու համար, եթե դադարի շփման ուժի առավելագույն արժեքը չորսուի կշռի 0,5 մասն է։ Պատ․՝ 501գ

Քիմիա

  1. Մետաղներից պատրաստված ֆիզիկական մարմինները։ կարող են լինել տարբեր իրեր, օրինակ՝ ավտոմեքենաների մասեր, տարբեր տեխնիկական սարքեր, տատանող դուռերի հենակները, ինչպես նաև շենքերի մասեր, որոնք կարող են պատրաստվել մետաղից, օրինակ՝ երկաթ, պողպատ կամ ալյումին:
  2. Սննդային համեմունք՝ հարցում նշված նյութի մասին խոսելիս, շատ հավանական է, որ խոսքը վերաբերում է խմորի կոտրիչին (ֆոսֆոր), որը կարևոր է սննդի մեջ:
  3. Քիմիական տարրեր՝ տարբեր խմբավորումներով:

ա) Արեգակնային համակարգի մոլորակների անուններ:

  • Ուրան (Ուրան մոլորակը)
  • Նեպտունիում (Նեպտուն մոլորակը)
  • Պոլոնիում (Պոլոնիայի անունից՝ երկրի անուն)

բ) Իրենց առաջացրած պարզ նյութերի հատկությունների հետ կապված:

  • Ֆերմիում (ֆերմիոտիկ մասնիկների մասին):
  • գերմանիում (պարբերական աղյուսակում առկա քիմիական տարրի անունը, որն կապ ունի գերմանական տնտեսության և տեխնոլոգիայի հետ):

գ) Աշխարհագրական անունների հետ կապված:

  • Պոլոնիում (պոլոնիայի երկրից)
  • Գալիում (սահմանափակ է համալիրված քարտեզների օգնությամբ)

դ) Մեծ գիտնականների անունների հետ:

  • Էյնշտեյնիում (Ալբերտ Էյնշտեյն)
  • Նոբելիում (Ալֆրեդ Նոբել)
  • Մենդելեևիում (Դմիտրի Մենդելեև)

Ձգողության ուժ

  1. Ո՞ր մարմիններն են փոխազդում տիեզերական ձգողության ուժերով:
    Երկիրը ձգում է բոլոր մարմինները, սակայն ձգելու հատկություն ունեն երկնային բոլոր մարմինները: Օրինակ՝ոչ միայն երկիրն է ձգում լուսինը, այլ լուսինն իր հերթին ձգում է երկիրը և նրա վրայի մարմինները:Մոլորակները արեգակի շուրջը պպտվում են նրա ձգողության հետևանքով: Ձգողության ուժեր գործում են նաև աստղերի միջև՝տիեզերքում առաջացնելով աստղակույտեր, գալակտիկաներ, որտեղ կուտակվում են հարյուրհազարավոր աստղեր:
  2. Ինչի՞ց է կախված տիեզերական ձգողության ուժը:
    Երկու մարմինների ձգողության ուժը կախված է այդ մարմինների զանգվածից:  Որքան մեծ են այդ մարմինների զանգվածները, այնքան մեծ է նրանց ձգողականության ուժը: Այդ ուժերը կախված են նաև մարմինների միջի հեռավորությունից:
  3. Ո՞ր ուժն են անվանում ծանրության ուժ:
    Այն ուժը, որով ձգում է մարմինը, կոչվում է ծանրության ուժ:
  4. Ինչպե՞ս է կախված ծանրության ուժը մարմնի զանգվածից:
    Ծանրության ուժը կախված է մարմնի զանգվածից, ընդ որում, որքան մեծ է մարմնի զանգվածը, այնքան մեծ է նրա վրա ազդող ծանրության ուժը:

5.Ի՞նչ բանաձևով է որոշվում ծանրության ուժը: Ծանրության ուժը բանաձևով նշանակում ենք Fծ: Fծ=mg

6.Ինչու՞ է ջուրը հոսում վրևից ներքև և ոչ թե հակառակը: Ձքողական ուժի ազդեցության հետևանքով։

7.Զուգահե՞ռ են արդյոք Երևանում և Բեռլինում կախված ուղղալարերը: ոչ

Տնային

 

1. Ո՞ր տարրի ատոմի զանգվածն է ամենափոքրը:

 

Ջրածնի ատոմի զանգվածն է ամենափոքրը:

 

2. Ի՞նչ է ցույց տալիս տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը:

 

Տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը ցույց է տալիս, թե այդ տարրի մեկ ատոմի զանգվածը (m0) քանի՞ անգամ է գերազանցում զանգվածի ատոմային միավորը:

 

3. Պարզաբանի՛ր զանգվածի ատոմային միավոր հասկացությունը:

 

Մեկ զանգվածի ատոմական միավորը մոտավորապես հավասար է մեկ նուկլոնի (պրոտոնի կամ նեյտրոնի) զանգվածին և սահմանվում է որպես հիմնական էներգետիկ մակարդակում գտնվող ածխածին-12 իզոտոպի զանգվածի մեկ տասներկուերորդ մասը։

 

4․Հաստատի՛ր կամ հերքի՛ր հետևյալ պնդումները.

 

ա)Հարաբերական ատոմային զանգվածն ունի չափման միավոր:

Ոչ: Հարաբերական ատոմային զանգվածը չափողականություն չունի, այն հարաբերական մեծություն է:

 

բ)Ներկայումս որպես զանգվածի ատոմային միավոր է ընդունված թթվածնի ատոմի զանգվածը:

Ոչ: Ներկայումս որպես զանգվածի ատոմային միավոր է ընդունված արծաթի ատոմի զանգվածը:

 

գ) Յուրաքանչյուր քիմիական տարր ունի հարաբերական ատոմային զանգվածի որոշակի արժեք:

 

այո

 

5․Գրի՛ր ա) մագնեզիում-MG

 

բ) քլոր-CL

 

գ) կալցիում-CA

 

դ) պղինձ-CU

 

տարրերի քիմիական նշանները: Հաշվի՛ր այդ տարրերի մեկ ատոմի իրական զանգվածները ։

 

Պատասխանը ներկայացրո՛ւ աղյուսակի տեսքով, որտեղ կլինի նաև պատասխանը հաստատող հաշվարկը:

 

MG-24.3050

 

CL-35.4527

 

Ca-40.078

 

Cu-63.546

Ti Տարրը

Տիտանը պարբերական համակարգի 4-րդ խմբի, 4-րդ շարքի 22-րդ կարգահամարի տարր է։Նշանը Ti:1790 թվականին տիտանի օքսիդը ստացել է անգլիացի գիտնական Վ․ Գրեգորը։Իսկ 1825 թվականին քիմիկոս Հ․Բերցելիուսին հաջովել է ստանալ մետաղական տիտան։Իսկ ամբողջովին մաքուր տիտան ստացել է ամերիկացի քիմիկոս Մ․ Հանտերը 1910 թվականին։Անվանումը ստացել է հին հունական դիցաբանության աստվածների անունով։Տիտանը բաց մոխրագույն մետաղ է,որի հալման ջերմաստիճանը կազմում է
1668 C իսկ եռմանը 3330 C:

ԱՏՈՄ: ՔԻՄԻԱԿԱՆ ՏԱՐՐ

1. Ո՞րն է նյութի փոքրագույն մասնիկը: Ատոմը

2. Սահմանի՛ր ատոմ հասկացությունը։ Ատոմը նյութի փոքրագույն, քիմիապես անբաժանելի մասնիկն է։

3. Սահմանի՛ր քիմիական տարր հասկացությունը։ Միատեսակ հատկություններով ատոմների որոշակի տեսակն անվանում են քիմիական տարր։ 

4. Լրացրո՛ւ բաց թողնված բառերը՝ ամբողջացնելով
նախադասությունները.
ա) Ատոմը քիմիական նյութի անբաժանելի մասնիկ է։
բ) Քիմիական ռեակցիայի ժամանակ ատոմները մի նյութից անցնում են մեկ այլ նյութի։
գ) Նյութը կազմող «մասերը» քիմիայում անվանում են ատոմ:

5. Արտահայտությունների հետևյալ զույգերից ընտրի՛ր ճիշտ տարբերակը.
ա) թթվածնի երկու ատոմ և թթվածնի երկու տարր.
բ) ջրածին տարրի զանգվածը և ջրածնի ատոմի զանգվածը.
գ) նյութի փոքրագույն մասնիկն ատոմն է, և նյութի փոքրագույն մասնիկը տարրն է.
դ) ջուր նյութը կազմված է ջրածնի ու թթվածնի ատոմներից, և ջուր
նյութը կազմված է ջրածին ու թթվածին տարրերից

Ատոմներ

  1. Ո՞րն է նյութի փոքրագույն մասնիկը: Ատոմը է
  1. Սահմանի՛ր ատոմ հասկացությունը։ Ատոմը քիմյական մասնիկ է
  2. Սահմանի՛ր քիմիական տարր հասկացությունը։ Միյատեսակ հատկություններով ատոմների որոշակի տեսակները անվանում են քիմիական տարր
  3. Լրացրո՛ւ բաց թողնված բառերը՝ ամբողջացնելով
    նախադասությունները.
    ա) Ատոմը նյութի քիմիապես անբաժանելի մասնիկ է։
    բ) Քիմիական երևութների ժամանակ ատոմները մի նյութից անցնում են մեկ այլ նյութի։
    գ) Նյութը կազմող «մասերը» քիմիայում անվանում են տարրեր:
  4. Արտահայտությունների հետեւյալ զույգերից ընտրի՛ր ճիշտ տարբերակը.
    ա) թթվածնի երկու ատոմ եւ թթվածնի երկու տարր.
    բ) ջրածին տարրի զանգվածը եւ ջրածնի ատոմի զանգված
    գ)նյութի փոքրագույն մասնիկն ատոմն է, եւ նյութի փոքրագույն
    մասնիկը տարրն է.
    դ) ջուր նյութը կազմված է ջրածնի ու թթվածնի ատոմներից, եւ ջուր
    նյութը կազմված է ջրածին ու թթվածին տարրերից: