1. Բառակապակցությունների  իմաստներն արտահայտի՛ր տրված բառերով:

Բնակչություն, զորք, երամ:

Մի երկրի բոլոր զինվորները, միասին թռչող թռչուններր, մի երկրի բոլոր քաղաքների ու գյուղերի բնակիչները:

Մի երկրի բոլոր զորքը
միասին թռչող երամ
մի երկրի բոլոր քաղաքների ու գյուղերի բնակչություն

2. Բառակապակցություններիիմաստներն արտահայտի՛ր տրված բառերով:

Բազմություն, մարդկություն, ագզ, ժողովուրդ:

Մի երկրում ապրող մարդիկ, հավաքված մարդիկ, ամբողջ աշխարհում ապրող մարդիկ, նույն ազգությանը պատկանող բոլոր մարդիկ:

Մի երկրում ապրող ժողովուրդը
հավաքված Բազմությունը
ամբողջ աշխարհում ապրող մարդկությունը
նույն ազգությանը պատկանող բոլոր ազգը

3. Փակագծերումդրված բառերը համապատասխան ձևով գրի՛ր:

Օրինակ՝

Դեպքի վայրում հավաքված ամբոխն (աղմկել): — Դեպքի վայրում հավաքված ամբոխն աղմկում էր:

Կռունկների երամը թռչում է  (թռչել):

Ձորքը տեղավորվեց (տեղավորվել) դաշտում:

Ժողովուրդը լսեց (լսել) հռետորին:

Հրապարակում հավաքված բազմությունը ինչ-որ բանի էր սպասում (սպասել):

Ավագանին ողջունում է (ողջունել) օտարականին:

Հոտն իջնում էր (իջնել) սարից:

Ժողովուրդը գոհ  եղավ (լինել) այդ որոշումից:

Բնակչությունն իր ղեկավարներից խելացի վճիռներ ու որոշումներ էր սպսում  (սպասել):

1. Տրված  բառերը դարձրո՛ւ հոգնակի և տեղադրի՛ր նախադասությունների մեջ:

Սուզանավ, ծովախորշ, լողափ, մանր, ծովափիղ, արկղ:

ծովափղերը ավելի փոքր են, քան բծավոր փոկերը:

Փոկերն ափից շատ հեռու չեն գնում, մեծ մասամբ լողափում ու գետաբերանների մոտ են հանդիպում:

Խորտակված սուզանավերը անձնակազմերը փրկելու համար հատուկ սարք են ստեղծել, որն անվանում են Մոմսենի փրկարար զանգ:

Այս ու այն կողմ թափթփված արկղերը հուշում էին, որ երեկոն սովորական ավարտ չի ունեցել:

Մայրը խոշոր ելակներն ընտրեց մուրաբայի համար, իսկ մանրերը տորթը զարդարեց:

Մարդկանց շնաձկներից պաշտպանելու համար հատուկ ցանցեր են դրել Հարավային Աֆրիկայի, Ավստրալիայի, Մեքսիկական ծոցի բոլոր ծովախորշերի երկարությամբ:

2.Փակագծերում տրված բառերը պահանջվող թվով դի՛ր (եզակի կամ հոգնակի) և համապատասխանեցրո՛ւ նախադասությանը:

Կան ջրային խուզարկուներ, որոնք ծովերի ու օվկիանոսսների գանձերն են որոնում: Հայտնի են հեքիաթային հաջողություներ: Վագներն իր ընկերոջ հետ Ֆլորիդայի ափի մոտ խորտակված իսպանական նավում ավելի քան միլիոն դոլար արժեցող գանձեր է գտել: Բայց ավելի մեծ թիվ են կազմում այնպիսի որոնողները, որոնք չեն կարողանում նույնիսկ որոնման ծախսերը փակել:

3. Տեքստի գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ: Քn կարծիքով, ո՞ր գոյականների թիվը չպիտի փոխել:

Դանդաղ ընթանում է անապատի նավը՝ ուղտը. նրա վրա սպիտակ ստվերի նման անշարժացել է հեծյալը: Ավազն ու քարն ասես շիկացած վառարան լինեն. կրակ են շնչում: Օդը կանգնած է: Կապտավուն երկինքը պատած է կիսաթափանցիկ կարմրավուն մշուշաքողով, և հորիզոնը գրեթե ձուլվել է երկնքին: Անապատի ճնշող լռությունը խախտում է միայն ուղտի վզից կախված զանգուլակի միապաղաղ զնգզնգոցը:

անապատ — անապատեր

նավ — նավեր

ուղտ — ուխտեր

հեծյալ-հեծյալներ

վառարան — վառարաններ

զանգուլակ — զանգուլակներ

զնգզնգոց — զնգզնգոցներ

երկինք

օդ

հորիզոն

լռություն

1.    Ընդգծի՛ր այն բառերը, որոնք կապում են նախադասությունները:

Եթե ձկները ոչ մի ձայն չլսեին, հնարավոր չէր լինի նրանց խաբել տարբեր թրխկոց-կճրտոցներով:

Գիշերները ձկները սովորաբար դուրս են գալիս իրենց ապաստարաններից, որպեսզի որս անեն:

Ձկներին կարելի է ապաստարանում պահել, եթե դա լուսավորվի արհեստական լույսով:

Լույսի աղբյուրները դանդաղ տեղաշարժում են, որ ձկներր մի հարմար տեղում կուտակվեն:

Լույսով հրապուրելով՝ ձկներին կուտակում են մի տեղ, որպեսզի հետո հեշտությամբ որսան:

Նրանք լամպերը հաջորդաբար մարում են, որ ձկների վտառը շարժվի դեպի ցանցը:

2.  Պարզի՛ր, թե ընդգծված բառերից ո՛րն է բարդ նախադասության մեջ մտնող նախադասություններ կապում, ո՛րը՝ բառեր:

Մի երիտասարդ ծխախոտատուփի նման մի առարկա մոտեցնում էր դեմքին՝ աչքերին ու բերանին (բառեր) : Դա երևի տեսահեռախոս է, եթե մարդը միաժամանակ կարողանում է նայել և խոսել (նախադասություն): Հավանաբար, նա մեր դեմքերին զարմանքի կամ հիացմունքի արտահայտություն է տեսնում և շտապ մոտենում է մեզ (նախադասություն): Արագ-արագ է խոսում, որ հասցնի պատասխանել մեր բոլոր հարցերին (նախադասություն): Փողոցներում մեքենա չկա, բայց քաղաքի վրայով սրընթաց թռչում են ինչ-որ թեթև առարկաներ՝ անձնական ինքնաթիռները (նախադասություն):

Բնութագրի՛ր կերպարներին: Մեծ եռբայրը շատ բարի քնքուշ երթակվորղ էր, հարուսը սրիկ էր ու անարդար, փաքր եղբայրը հնարամիտ էր ու գիտեր ինչ էր բետթ անել։

Ո՞ր կերպարի կողմն քո համակրանքը, ինչո՞ւ: Ես փոքր եղբայրի կողմն եմ որոհետև նա գիտեր թե ինչ պիտի աներ որ ջղայնացներ հասուստին կարջ ասաց հնարամիտ էր։

1. Նարնջագույնով նշված բառերը բառակազմորեն վերլուծել՝ արմատ, ածանց։
   հողագործ —  հող + ա + գործ
   բացատրություն — բաց + ա + տրություն
   ազնվության — ազնիվ + ության
   հողատեր — հող + ա + տեր
   ազնվության — ազնիվ + ության
2. Կանաչով նշված բառերով նոր բառեր կազմիր։
   հրաշք — հրաշալի
   ոսկի — ոսկեղեն
   արդար — արդարանալ
   տղա — տղամարդ
3. Ինչ պատասխան են տալիս իմաստունները թագավորի այն հարցին, թե ինչո՞ւ է նա կարասի մեջ օձեր տեսնում, իսկ մյուսները՝ ոսկի։   Աղքատ հողագործներին պարգև է իրենց ազնվության ու արդար աշխատանքի համար։ իսկ երբոր նա է գնում ուրիշի բախտը, նրա համար էլ ոսկու տեղ օձ ես գտնում։
4. Փոխիր հեքիաթի ավարտը՝ ըստ քո ցանկության։
5. Ի՞նչ է սովորեցնում հեքիաթը։    Որ պետք է լինել ազնիվ և արդար, չվերցնել ուրիշի ունեցվզծքը թեչե այդ
   իր-ի տեղը օձ ես տեսնել։

1. Գրել կանաչով նշված բառերի հականիշները։
   անգետ — գիտուն
   գոռում — չունի հականիշ
   ճշմարիտ — սուտ
2. Բացատրել կարմիրով նշված դարձվածքները։
   աչքդ լո՛ւս — շնորհաովրանքի ձև
   աչքերը չորս է բաց անում — շատ ուշադիր նայումա
3. Նարնջագույնով նշված բառերը բառակազմորեն վերլուծել՝ արմատ, ածանց։
   վարուցանքի — վարել + ու + ցանել = վարուցանքի
   թագավորի — թագ + ա որ = թագաոր
4. Ի՞նչու էր գյուղացիներից ամեն մեկը պնդում, թե ոսկու կարասը մյուսինն է և ոչ իրենը։ Մարդու ո՞ր հատկանիշի մասին է խոսում դա։            Քանի որ բոլորը ազնիվ էին։
5. Քո կարծիքով՝ ի՞նչու թագավորը կարասի մեջ օձեր տեսավ։     Որոհետև թագաորը ագահ էր և ուղում էր վերցնել ուրիշի ունեցվածքը։

1.  Ընդգծված բառերը փորձի՛ր հանել. ի՞նչ բառեր դուրս կգան նրանց հետ, ինչո՞ւ:

Ամբողջ երեկո խոսում էինք անտառի մասին:

Ամբողջ երեկո խոսում էինք:

Կանգնել էր հաղորդավարի խցիկի մոտ:

Կանգնել էր:

Իր կյանքն ապրում է թիթեռի նման:

Իր կյանքն ապրում է:

Ընկերոջ փոխարեն վիճում էր ու պատասխանում նրան ուղղված հարցերին:

Վիճում էր ու պատասխանում նրան ուղղված հարցերին:

Չնայած գոռոզությանը՝ սիրում է ընկերներին օգնել:

Սիրում է ընկերներին օգնել:

Որտեղ ասես լինում ես՝ բացի դպրոցից:

Որտեղ ասես լինում ես՝։

Լավ էր, ամեն ինչ վերջացրինք առանց աղմուկի:

Լավ էր, ամեն ինչ վերջացրինք։

2. Նախորդ  վարժության ընդգծված կապակցությունների մեջ մտնող բառերը գրի՛ր տրված երկու խմբերում:

Ա. Դպրոց, սեդան, աղմուկ:

Բ. Դիմաց, տակ, մոտ:

3.Հեռու բառի հետ կապակցի՛ր տրված բոլոր բառերը: Դրանք ի՞նչ ձևով դրվեցին:

Քաղաքից հեռու

տնից հեռու

ծնողներից հոռու

վրանից հեռու

կայարանից հեռու

ընկերությունից հեռու

արևից հեռու

1. Կետերի փոխարեն գրի՛ր ուն կամ յուն ածանցը:

Քամին խաղում էր պաղպաջյուն ալիքների հետ:

Դողդոջյուն ձայնը մատնեց, որ վախենում է:

Թվում էր, թե հարսի շրշուն զգեստով աղջիկը քույրս չէ:

Սիրով էր տանում հիվանդի քրթմնջյունն ու բողոքը:

Ջրի ճողյունփ լսվեց. ուրեմն մոտեցել ենք:

Դալար սաղարթի սոսափյունը խաղաղություն էր բերում:

Մոտիկից լսվող ճարճատյունն անակնկալի բերեց մեզ:

2. Տրված արմատներով այնպիսի բաղադրյալ (բարդ, ածանցավոր) բառեր կազմի՛ր, որ ցույց տան՝

ա) առարկա (գոյական),

բ) առարկայի հատկանիշ (ածական),

գ) գործողություն (բայ):

Քաջ — քաջություն, քաջարի, քաջ լինել

վախ — վախկոտություն, վախկոտ, վախենալ

պարզ — պարզություն, պարզ, պարզ

սառն — սառնություն, սառել, մրսել

3. Ընդգծված գոյականները փորձի՛ր հանել. ի՞նչ բառեր դուրս կգան նրանց հետ, ինչո՞ւ:

Սիրով էր պատմում ընկերոջ մասին:

Սիրով էր պատմում։

Պայմանավորվել էինք հանդիպել քարի մոտ:

Պայմանավորվել էինք հանդիպել։

Որդու նման սիրում էր այդ կնոջր:

Սիրում էի այդ կնոջը։

Ամեն ինչ անում էր որդու փոխարեն:

Ամեն ինչ անում էր։

Չնայած կոպտությանը՝ քնքուշ ու բարի սիրտ ունի:

Քնքուշ ու բարի սիրտ ունի:

Տունը լավ կահավորել է ու ամեն ինչ ունի՝ բացի գրասեղանից:

Տունը լավ կահավորել է ու ամեն ինչ ունի՝։

Կյանքը չի պատկերացնում առանց հեռուստացույցի:

Կյանքը չի պատկերացնում։

Առանձնացրո՛ւ բարբառային բառերը,  բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:

աշունքվա — աշնան

դափի — տախտակ

բոց — կրակ

պկու -սոխի առեջ

բայաթի — սուք

դոշին — կրծքին

կռնիցը — կոկորդից

դրուստ — ճիշտ որ

Մտիկ — մտածել

օքմին — ոքմին

ըլի — լինի

հիմի — հիմա

անիրավ — արարդար

հատում — անցնում

խտըտած — ծառախիտ

Ալաբա՛շ — շան տեղատեղակ

կաց — սպասի

վեր կալա — վերցրեցի

մոշուտ — մոշուտ

լուլից — պոչից

հուպ տամ — վրա տալ

չախմախ — հարահան

խտըտից — խուտուտ

կլանչել — հաչալ

թունդ — պինդ

ասիլ — ասել