1. Քո կարծիքով հայրը որդուն պիտի սիրի միայն սովորելու՞ համար. ինչու՞: Ոչ պետք չե սիրել երեխային նրա համար, որ նա լավ է սովորում։
2. Ինչպե՞ս  կգնահատես Ջուլիոյի արարքը: Ջուլիոնը շատ լավ արարք արեց իր հայրիկի համար չնայած, որ իր հայրը իր հետ շատ խիստ էր։
3. Ինչի՞ց եք հասկանում, որ ծնողների կողմից սիրված եք, և ե՞րբ եք ձեզ անտեսված զգում ընտանիքում:
4. Ինչպե՞ս ես աջակցում ընտանիքիդ. պատմիր: Մայրիկիս ոգնում եմ տան աշխատանքով (աման լվանալ, լվացք անել, շորերը դասաորել) իսկ հայրիկիս հետել մեկ մեկ թեննիս ենք խաղում և վարժություներ անում։
5. Ի՞նչ է սովորեցնում այս պատմությունը: Միշտ լինել բար քեզ մոտիկ մարդուն չնայաց, որ նա ոք հետ վատ է վերեբերվում կարճ ասաց լինել բարի ու հոգատար։

1180. Աստղանիշի փոխարեն դրե՛ք համեմատման համապատասխան նշանը, որպեսզի ստացվի ճիշտ անհավասարություն.

բ) 741 ։ 9,4 > 74,1 ։ 9,4

դ) 7,26 ։ 5,17 < 7260 ։ 5,17

1182. Կատարե՛ք բաժանում.
դ) (–19,558) ։ (–7,7) = 11.858

բ) (–32,8) ։ (–8,2) = 4

զ) 2,304 ։ 7,2 = 0.32

1183. Լուծե՛ք հավասարումը.
դ) (–3) ⋅ x + 1 = +22

(–3) ⋅ (-7) + 1 = +22

բ) (–7) ⋅ x = +42

42 : (-7) = -6

(–7) ⋅ (-6) = +42

զ) (–6) ⋅ x – 7 = –25

(–6) ⋅ 3 – 7 = –25

1188. Կատարե՛ք գործողությունները.
բ) (20808 ։ 18 – 89112 ։ 1128) ⋅ 5 = (1156 — 79) ⋅ 5 = 5385

դ) (41000 – 8512) ։ 262 + (261 ։ 29) ⋅ 30 =

32,488 ։ 262 + 9 ⋅ 30 =

124 + 9 ⋅ 30 =

133 ⋅ 30 = 3,990

1189. Քանի՞ օր է 3 միլիոն ժամը։

3000000 : 24ժ = 125 000 օր

1190. Քանի՞ ժամ է միլիոն շաբաթը։

1000000 շաբաթ = 1000000 ⋅ 7օր = 7000000

1174. Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 8,368 ։ 2 = 4.184

դ) 10,5 ։ 7 = 1.5

բ) 17,024 ։ 4 = 4.256

ե) 6,25 ։ 125 = 0.05

գ) 0,0225 ։ 15 = 0.0015

զ) 10,08 ։ 24 = 0.42

1175. Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 40,25 ։ 2,3 = 17.5

ե) 35,601 ։ 0,01 = 3.5601

բ) 4,221 ։ 0,63 = 6.7

զ) 0,13464 ։ 0,396 = 34

գ) 30,303 ։ 33,3 = 0.91

դ) 9,3456 ։ 10,62 = 0.88

1177. Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 1000 ։ 0,25 = 4.000

դ) 1295 ։ 0,37 = 3500

բ) 169 ։ 1,3 = 130

ե) 276 ։ 2,3 = 120

գ) 7920 ։ 3,6 = 2200

զ) 10572 ։ 8,81 = 1200

1. Ի՞նչ է բջիջը։
   Բջջիջը կենդանի օրագանիզմների կառուցվածքների տարրական միավորն է
2. Որո՞նք են բջջի բաղադրության հիմնական քիմիական տարրերը։
   Բջջի բաղադրության մեջ գերակշռում են ածխածինը (C), ջրածինը (H), թթվածինը (O), ազոտը (N):
3. Որո՞նք են բջջի հիմնական կառուցվածքային մասերը։
   Բոլոր բջիջները կազմված են բջջաթաղանթից, ցիտոպլազմայից, կորիզից և օրգանոիդներից:
4. Ի՞նչ նշանակություն ունի բջջաթաղանթը։
   Բջջաթաղանթը կատարում է պաշտպանողական դեր: Դրա միջով բջիջ են ներթափանցում ջրում լուծված որոշակի նյութեր, և հեռացվում են բջջի համար ոչ պիտանի նյութերը:
5. Ի՞նչ է հյուսվածքը։
   Միևնույն ծագում ունեցող, կառուցվածքներով և գորգածառույթներով նման և միջբջջային նյութով միացած բջիջների խումբը կոչվում է հյուսվածք:
   
6. Ի՞նչ հյուսվածքներ ունեն բսւյսերը։
   Բարձրակարգ բույսերում տարբերվում են գոյացնող, հիմնական ծածկող, փոխադրող և մեխանիկական հյուսվածքները:
7. Կենդանական ի՞նչ հյուսվածքներ գիտեք։
   Կենդանական օրգանիզմերում են չորս տեսակի հյուսվածքներ՝ էպիթելային, շարակցական, մկանային և նյարդային:

1. Ե՞րբ է գահակալել Արտավազդ II-ը: Բնութագրե՛ք նրան:
   Ք․ա․ 55-34
2. Ե՞րբ է տեղի ունեցել Կրասոսի արշավանքը և ինչպե՞ս է ավարտվել:
   Ք. ա. 53 թ. Կրասոսը սկսեց արշավանքը: Նույն թվականին Խառանի ճակատամարտում Հռոմեական զորքը ջախջախիչ պարտություն կրեց: Սպանվեց նաև Կրասոսը:
3. Ե՞րբ է կնքվել և ինչո՞վ է ամրապնդվել հայ–պարթևական դաշինքը:
   Մինչ այդ Պարթևստանի արքա Օրոդես II-ը Կրասոսի դեմ ուղարկել էր իր Սուրեն զորավարին, իսկ ինքը մեկնել էր Հայաստան: Հայ և պարթև արքաները բարեկամության դաշինք կնքեցին: Այն ամրապնդվեց պարթև արքայազն Բակուրի և Արտավազդ II–ի քրոջ ամուսնությամբ:
4. Ո՞ր թվականին սկսվեց Անտոնիոսի արշավանքը: Ներկայացրե՛ք դրա արդյունքները:
   Նա Անտոնիոսին տրամադրեց օգնական զորք և թույլատրեց պարթևների դեմ արշավել Հայաստանով:
   Անտոնիոսը 100-հազարանոց բանակով Ք. ա. 36 թ. սկսեց ռազմարշավը, սակայն խայտառակ պարտություն կրեց: Հռոմեացիները այս արշավանքի ընթացքում կորցրին 44 հազար զինվոր: Անտոնիոսի զորքը հետ քաշվեց Հայաստան, որտեղ հայերը ապաստան տվեցին հռոմեացիներին:
5. Ե՞րբ և ինչո՞ւ գերվեց Արտավազդ II արքան:
   Անտոնիոսը Հռոմում արդարանալու համար պարտության մեղքը բարդեց Արտավազդ II-ի վրա: Ք. ա. 34 թ. Անտոնիոսի զորքերն անակնկալ ներխուժեցին Հայաստան:
6. Ի՞նչ վեհանձն արարքով աչքի ընկավ Արտավազդ II-ի ընտանիքը գերության մեջ:
   Անտոնիոսը Եգիպտոսում պահանջեց, որ գերված Արտավազդ II-ն ու նրա ընտանիքը խոնարհվեն և երկրպագեն իր կնոջը` Կլեոպատրային, դրա դիմաց խոստանալով ազատություն: Սակայն վեհանձն արքան և նրա ընտանիքն արհամարհեցին Անտոնիոսին` գերադասելով արժանապատիվ մահը: Ք. ա. 31 թ. Արտավազդ II-ը և հայոց թագուհին մահապատժի ենթարկվեցին:

1. 1. Տեքստի նախադասությունների մեջ տեղադրի՛ր հարցերին համապատասխան
   նախադասություններր։

Մոտավորապես վաթսունհինգ միլիոն տարի առաջ մեր մոլորակի կենդանիները զանգվածաբար ոչնչացել են, ի՞նչ պատճառով: Գիտնականների մի խումբ կարծիք է հայտնել, ինչպիսի՞: Ուղղակի աղետից հետո փոշու այնքան
հոծ շերտ է պատել Երկիրը, ինչքա՞ն :  Դրանից և՛ջերմությունն է զգալիորեն նվազել,´ խավար է եղել, ինչքա՞ն: Այդ ժամանակաշրջանի շատ կենդանիներ, ո՞ր, չեն կարողացել հարմարվել պայմաններին և ոչնչացել են:

 ի՞նչ պատճառով- և՛ջերմությունն է զգալիորեն նվազել, և´ խավար է եղել,

ինչպիսի՞- Ուղղակի աղետից հետո փոշու այնքան հոծ շերտ է պատել Երկիրը,

ինչքա՞ն — Մոտավորապես վաթսունհինգ միլիոն տարի առաջ մեր մոլորակի կենդանիները զանգվածաբար ոչնչացել են: Այդ ժամանակաշրջանի շատ կենդանիներ, ո՞ր, չեն կարողացել հարմարվել պայմաններին և
ոչնչացել են:

2. Փորձի՛ր այս բառերի կազմությունն ու նշանակությունը բացատրել:

ա) Այգեբաց, այգաբաց:

Այգեբաց — այգի + ա + բաց — հողից ազատել,

Այգաբաց — այգ + աքբաց — լուսաբաց

բ) Հայելի, հայացք, ծովահայաց: (գրաբ. հայել — նայել)

Հայելի — հայ + ել + ի — առառկա, որով կարող ենք նայել մեզ,

Ծովահայաց — ծով + ա + հայ + աց — ծովին նայել (գրաբ. հայել — նայել)

գ) Ակնթարթ, ակնդետ, ակնոց:

Ակնթարթ — ակն + թարթ — մի անգամ աչքը թարթելու տևողությունը

ակնդետ — ակն + դետ — աչքերը մի կողմ դարձրած դիտելով

ակնոց — ակն + ոց — Աչքերին դրվող զույգ ապակիներով սարած՝ տեսողությունն ուժեղացնելու կամ աչքերը փոշուց՝ արևից ևն պաշտպանելու համար:

դ) Քինախնդիր, վրեժխնդիր, մանրախնդիր (գրաբ. խնդրել — փնտրել):

Քինախնդիր — քին + ա + խնդիր — չարախնդիր

վրեժխնդիր — վրեժ + խնդրի

մանրախնդիր —  մանր + ա + խնդիր

1148. Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) 3,81 ⋅ 2,95 = 25,9895

դ) 17,32 ⋅ 896,1 = 15520,452

բ) 16,387 ⋅ 0,29 = 4,57223

ե) 1,11 ⋅ 0,32 = 0,3552

գ) 0,782 ⋅ 0,55 = 0,784346

զ) 0,92 ⋅ 10,03 = 9,2276

1150. Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) 6,251 ⋅ 7 = 4,3757

դ) 14,55 ⋅ 2 = 2,910

բ) 0,302 ⋅ 5 = 0,1510

ե) 0,04 ⋅ 85 = 0,0340

գ) 18,11 ⋅ 30 = 54,330

զ) 6,37 ⋅ 9 = 5,733

1. Ո՞ր պետությունները միացվեցին Հայոց տերությանը մինչև Փյունիկյան քաղաքների նվաճումը:

Սելևկյան պետությունը

2. Ինչպե՞ս և ե՞րբ տեղի ունեցավ Սելևկյան պետության անցումը Տիգրան Մեծի իշխանությանը:

Սելևկյան ավագանին և ժողովուրդը որոշեցին իրենց երկիրը փրկել հրավիրելով այլ երկրի թագավորի` իշխելու իրենց: Ընդ որում՝ նրանք քննարկեցին ժամանակի բոլոր հզոր արքաների թեկնածությունը և միաձայն ընտրեցին հայոց արքային: Ք. ա. 84 թ. մայրաքաղաք Անտիոքում Տիգրան Մեծը բազմեց Սելևկյանների գահին և իշխեց այնտեղ 17 տարի: Այն Սելևկյան պետությունը, որ երկար ժամանակ պայքարում էր Հայաստանին գերիշխելու համար, իր խնդրանքով մտավ Հայաստանի տիրապետության տակ:

3. Սելևկյան պետությունից հետո ո՞ր երկրները միացվեցին Հայոց աշխարհակալ տերությանը:

Կոմմագենեն, Կիլիկիան, Փյունիկիան և Բեյրութը։

4. Ի՞նչ քաղաքականություն էր վարում Տիգրան Մեծը փյունիկյան քաղաքների նկատմամբ:

Փյունիկյան քաղաքների գրավումից հետո հայոց տիրակալը Ք. ա. 81 թ. դրանց շնորհեց «ազատություններ», այսինքն լայն ինքնավարություն: Այդ քաղաքների թվում էր նաև Բերիթը (Բեյրութ): Ի նշան շնորհակալության քաղաքներն իրենց օրացույցները սկսեցին հաշվել այդ թվականից, որը նշվում էր նաև իրենց քաղաքային դրամների վրա:

5. Ե՞րբ են Նաբաթեայի թագավորությունը և Հրեաստանն ընդունել Տիգրան Մեծի գերիշխանությունը:

 Ք. ա. 72 թ.

6. Ի՞նչ հարաբերության մեջ էր Եգիպտոսը Տիգրան Մեծի տերության հետ:

Ինչպես վկայում է հույն պատմիչ Ապպիանոսը, բոլոր երկրները, մինչև Եգիպտոս, ենթարկվեցին Տիգրան Մեծին: Իսկ Եգիպտոսը Հայոց տերության բարեկամ երկրներից էր: Դեռևս Ք. ա. 80 թ. Տիգրան Մեծի օգնությամբ Պտղոմեոս XII-ը Եգիպտոսից դուրս էր մղել նվաճող հռոմեացիներին և հաստատվել հայրական գահին: